Min 46 graden Celsius in Canada: ‘Koeien vreten een pak meer’

‘Mijn koeien vraten een pak meer om hun lichaamstemperatuur op peil te houden’, reageert melkveehouder Dieter Gagelmans uit New Sarepta (Alberta) op de extreme wintertemperaturen in Canada. 

Afgelopen weekend zakte de thermometer er tot min 46 graden Celsius. ‘We zijn koude winters van min twintig graden gewend’, zegt Gagelmans, die vanuit Vlaanderen emigreerde naar Alberta. ‘Maar dit was toch wel extreem. Ook Canadezen beweren dit nog nooit meegemaakt te hebben. Gelukkig waaide het hier niet zo hard als in het oosten van Alberta. Daar lag de gevoelstemperatuur op min 56 graden. Met zo’n koude in combinatie met wind vriest je huid snel kapot.’  

Door de extreme koude zorgt ervoor dat Gagelmans niet veel buitenkomt. ‘Maximaal een uur, zolang hield ik het buiten vol totdat ik weer naar binnen moest om me op te warmen’, vervolgt Gagelmans. ‘Maar het werk moet gebeuren.’ Gelukkig is het in de goed geïsoleerde melkveestal met 8 graden een pak warmer.

Dieren vet maken voor de winter

Maar niet alle dieren zitten in de stal. ‘Het jongvee ouder dan drie dagen oud is buiten’, zegt Dieter. ‘De kalfjes zitten bijvoorbeeld in iglo’s. Het oudere jongvee is gehuisvest in een halfopen stal. Daar zie je dat ze echt veel voer opnemen. Ik denk dat ze zeker vijftien procent meer eten om hun lichaamstemperatuur op peil te houden. Zolang ze dat doen, kunnen ze tegen een koudeprik.’ 

Zieke of zwakke dieren zijn een ander verhaal. Die houdt Gagelmans binnen. Ook de veehouders die hun vleesvee buiten op de prairies houden, voeren hun kudde in de winter hard. Dat doen ze al in de zomer, weet Gagelmans. 'Zo staan ze op tijd vet voor de winter. Met voldoende reserves komen ze die koude periode goed door.'

Bevroren ruwvoer en hydraulica 

In de winter is goed vooruitplannen belangrijk. Dieter: ‘Normaal geef ik de koeien buiten om de twee dagen te eten. Maar het ruwvoer bevriest daarvoor nu te snel.’ Dat is de reden waarom hij nu om de dag voert. 

Dat de trekker goed functioneert tijdens het voeren bij min 46 graden, is niet vanzelfsprekend. De hydraulische leidingen kunnen niet tegen de kou. ‘Zolang je de voerbak beweegt en dus de hydraulica gebruikt, is er geen probleem’, legt de veehouder uit. ‘Maar toen ik even kort uit de trekker ging, sprong de hydraulica al na vijf minuten kapot. Ook als de trekker warm staat te draaien.’ 

Vorig weekend was er dan ook veel sleutelwerk. Als het voerwerk klaar is, gaan de machines naar binnen in een loods met vloerverwarming. Om startproblemen te voorkomen houdt Gagelmans ook de accu ’s nachts warm met een elektrische blokverwarmer.

Sneeuw tot april

Nu het wat opgewarmd is tot min 20 graden, vallen de hydraulicaproblemen weg. Al blijven drinkwaterbakken een aandachtspunt. Een warmtekanon is volgens de veehouder een goede oplossing. Hij hoopt dat er geen tweede extreme koude aankomt. ‘Maar het kan nog’, weet Dieter. ‘De sneeuw blijft hier zeker nog tot midden april liggen.' 

Dieter Gagelmans (31) melkt in New Sarepta 120 koeien met 155 stuks jongvee op 336 hectare land. Door het gezonde ondernemingsklimaat nam hij de emigratiesprong van het Vlaamse Westmalle naar Alberta (Canada). Het bedrijf nam hij in 2021 over van een gepensioneerde Canadees.