Meer dan twintig jaar geleden dat grondwater zo hoog stond als nu

Sinds de periode 2000 - 2001 hebben we niet meer zulke hoge grondwaterstanden gehad in deze tijd van het jaar als nu. Dat meldt de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM).

Op 7 januari 2024 vertoonde 88 procent van de meetlocaties een hoge tot zeer hoge bovenste laag grondwater, ook wel de freatische grondwaterstand genoemd. Zo’n 10 procent van de meetlocaties vertoonde een normale en 2 procent een lage grondwaterstand. Ook de debieten van de waterlopen zijn overal hoog tot zeer hoog. Dit geldt ook voor Nederland. Daar toont de droogtemonitorkaart met de grondwaterindexen overal extreme nattigheid.

Natte periode van meer dan een jaar

De oorzaak is de erg natte periode die al meer dan een jaar duurt. ‘Vanaf begin september 2022 tot eind 2023 zien we een omkering van een zeer droge naar een zeer natte situatie’, zegt de VMM. Met 1011,4 millimeter neerslag was 2023 dan ook een heel nat jaar voor België. In Nederland was 2023 met 1150 millimeter een recordregenjaar. In beide landen valt er jaarlijks normaal zo’n 800 millimeter regen.

Nat jaar door warme oceanen

Waarom afgelopen jaar zo nat was? Volgens het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) zijn de extreem warme oceanen dit jaar daar verantwoordelijk voor. Hoe warmer die oceanen zijn, hoe meer verdamping, hoe meer vocht in de lucht en hoe meer buien er vormen. 

Dat de oceanen zo warm zijn, komt enerzijds door klimaatopwarming. Anderzijds speelt ook de komst van natuurfenomeen El Niño een rol. Dit verschijnsel komt circa om de zeven jaar voor en warmde ook dit najaar de zeewatertemperatuur van de Stille Oceaan op. Dit kan in 2024 globaal recordtemperaturen en extreem weer veroorzaken. Of het in 2024 ook zal blijven regenen blijft voorlopig koffiedik kijken.